Çene kistleri, çene kemiği içinde bulunan ve genellikle içi sıvı dolu olan patolojik boşluklardır. Doğuştan kaynaklanabilecekleri gibi, travma, enfeksiyon veya gelişimsel anomaliler gibi çeşitli nedenlerle de sonradan ortaya çıkabilirler. İlk aşamalarda hastalar genellikle kistin farkına varmazlar; ancak kist büyüdükçe şişlik, ağrı ve hatta yüz asimetrisi gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Çene kistlerinin erken tanısı, hastanın sağlığı için oldukça önemlidir. Yılda en az bir kez diş hekimine giderek rutin kontrollerin yapılması ve panoramik röntgen çekilmesi bu nedenle büyük önem taşır. Erken tanı, diş kaybının yanı sıra burun boşluğu, sinirler ve sinüsler gibi çevresel yapılar üzerinde oluşabilecek zararları da önlemeye yardımcı olur. Kistin büyüklüğüne ve zarar verdiği bölgeye göre tedavi yöntemleri uygulanır.

Enükleasyon: Cerrahi müdahale gerektiren hastalarda, kistin bulunduğu bölgedeki dişlerin durumuna göre diş çekimi veya kanal tedavisi yapılabilir. Lokal anestezi altında gerçekleştirilen bu işlemde, diş eti kaldırılarak kiste ulaşılır ve kist temizlenir. Ameliyat sırasında alınan kist parçası biyopsi için patoloji laboratuvarına gönderilir. İyileşme sürecinde doktorun önerisi üzerine antibiyotik ve ağrı kesici kullanılır.

Marsupyalizasyon: Bu yöntem, büyük çaplı kistlerin tedavisinde kullanılır. Kistin bulunduğu bölgeden açılan bir delik ile içindeki sıvı boşaltılır ve kist küçültülür. Küçültülen kist, cerrahi müdahale ile çıkarılır. Bu yöntem, hastada kötü ağız kokusu şikayetine neden olabilir ve bu nedenle zorunlu olmadıkça tercih edilmez.

Çene kisti tedavi edilmediğinde, kist büyüyerek çevresindeki dokulara ve çene kemiğine zarar verir. Zamanla çene kemiği kaybına yol açabilir ve bu durumda kaybedilen kemiğin yerinin doldurulması büyük bir cerrahi müdahaleyi gerektirir. Çene kistinin fark edilmesinden sonra tedaviyi ertelemek veya evde kendi kendine çözümler üretmeye çalışmak, hastanın sağlığı açısından ciddi sonuçlar doğurabilir.

Çene kistleri, çeşitli tiplerde olabilir ve her birinin tedavi yöntemi farklılık gösterebilir. Genel olarak çene kistleri iki ana kategoriye ayrılır:

Çene kistlerinin tanısı ve tedavisi, uzman bir diş hekimi veya çene cerrahı tarafından yapılmalıdır. Ayrıca, kistlerin malign (kanseröz) olup olmadığını belirlemek için patolojik inceleme gereklidir. Bu nedenle, çene bölgesinde herhangi bir anormallik fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.