Pineal kist, beyinle beyincik arasında yer alan pineal bezden kaynaklanan kistleridir. Bu bölgede oluşan kistler çoğunlukla iyi huylu olurlar. Pineal bez beyinde diensefalon bölgesinde sırt kısmında bulunur. Aynı hipofiz bezi gibi burada kısa bir sapla birlikte beyne bağlantılıdır. Bezde 2 önemli hormon bulunmaktadır. Bunlardan serotonin kişide uyku düzeninin sağlanmasında önemli bir role sahiptir.
Ayrıca vücut sıcaklığının ayarlanmasında, damarların çeperlerinde olan düz kaslarının kasılmasında uyarıcı etki yapar. Diğer hormon melatonin ise üreme sikluslarının düzenlenmesinde etkili olur.
Pineal bez vücutta önemli kabul edilen nöroendokrin organdır. Talamusun arka bölümüne yerleşir. Şekli konik olup, 5-8 mm uzunlukta, 3-5 mm genişlikte ve 120-150 gram ağırlıkta olur. Bu bölgede pineal gland kan akımı yeterliliği açısından böbreklerden sonra gelmektedir. Bezdeki hormonal aktivite diğer hormonal organlardan değişik olarak sinirsel uyarıyla gerçekleşir. Bezden melatonin salınımı ışık ve karanlığa bağlı olarak düzenlenir. Işıkta melatonin salınımı azalır, karanlıkta artar. Bu uyarılar retinadan itibaren kompleks sinirsel uyarıyla ulaşır. Normalde bir insanda pineal bez 7 yaşına kadar büyür. Bundan sonraki yaşlarda glia ile bağ dokusu hücrelerinin artması kist gelişimine işaret eder. Pineal kistler oluşmaya başlar. Yaşın ilerlemesiyle birlikte pineal bezdeki sekresyonu atımında kalsiyum tuzlarının çökmesiyle oluşan beyin kumu da görülebilir.
Pineal kist tedavi edilmeli mi?
Pineal bezde oluşan kistler sıvı toplanmasına neden olmazsa, tedavi edilmelerine gerek olmaz.
Pineal kistin ilaç tedavisiyle ya da cerrahi girişimle alınması gereksiz bir tedavidir. Fakat bu sorun beyinde su toplanmasına yani hidrosefaliye neden olursa, hastanın beyin cerrahı tarafından ameliyat edilmesi gündeme gelebilir. Bölgenin anatomisinden dolayı burada beyin boşlukları bulunmaktadır. Bazı hallerde boşluklarda olduğundan daha fazla genişlemeler meydana gelebilir. Hastanın bu nedenle detaylı muayene edilmesi tavsiye edilir. Sonuçta pineal kistler vücutta zararsız kistlerden kabul edilir. Kistler sonradan gelişebileceği gibi, doğuştan bile olabilir. Tanı için genellikle MR gibi tetkiklerin yapılmasına ihtiyaç duyulmaz.
