Çikolata kisti ameliyatı sonrası, rahim iç tabakasının yumurtalıkların üzerinde bir yere konumlanması sonucu ortaya çıkan içi çikolata kıvamında sıvı ile dolu şişlikler çikolata kisti olarak tanımlanır. Üreme sisteminde tüplerde, bağırsakta ve çevre dokularda yapışıklıkların oluşumuna yol açabilecek bir yumurtalık kisti türüdür. Çikolata kistinin boyutu 4 santimden 15-20 santimetreye kadar uzanabilir. Çok nadir sağ ve sol yumurtalıklarda görülse de genellikle tek bir yumurtalıkta oluşum gösterir.

Çikolata kisti karın ağrısı, kasık ağrısı, cinsel münasebet anında ağrı ve gebe kalama gibi yakınmalara neden olabilir. Diğer yumurtalık kistlerinde olduğu gibi çikolata kistinde de patlama görülebilir. Patlama nedeniyle kistin içindeki sıvı karın içine akarak çok ciddi anlamda karın ağrısına, mide bulantısına, kusmaya ve hatta yüksek ateşe neden olabilir.

Çikolata kisti tedavisi cerrahi ile yapılmaktadır. Cerrahi ile kist temizlenerek bulunduğu yerden alınır. Ameliyat genellikle hastanın herhangi bir engeli yoksa laparoskopi tekniğiyle yapılır. Ameliyatta eğer hastanın ileride gebe kalma gibi bir isteği yoksa ve ileri yaşlara ulaşmışsa kistle beraber yumurtalıkta çıkarılabilir. Çikolata kistinin ameliyat haricinde başka bir tedavi yöntemi yoktur. Cerrahiden sonra kistin tekrar nüksetmemesi için hastaya ilaç tedavisi uygun görülebilir.

Çikolata kisti ameliyatından sonra cinsel ilişki cerrahinin hangi yöntemle yapıldığına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Eğer cerrahi açık ameliyat tercih edilerek yapılmışsa cinsel birliktelik için herhangi bir yasak söz konusu değildir. Fakat cerrahi kapalı ameliyat yani laparoskopi ile yapılmışsa operasyon sırasında hastanın rahim hareketliliğini sağlamak için vajinaya alet yerleştirilir. Bu alet nedeniyle rahim ağzı gerilir ve serviksin tekrar eski sağlığına kavuşması biraz zaman alabilir. Eğer bölge tam olarak düzelmeden cinsel birliktelik gerçekleşirse bölgede kanama, enfeksiyon gibi sorunlar oluşabilir. Dolayısıyla laparoskopik alınan çikolata kisti ameliyatından sonra cinsel ilişkide kısıtlama getirilmektedir.

Çikolata kisti ameliyatından sonra âdet kanaması yaklaşık 1 ay sonra gerçekleşebilir. Fakat adet günü hastanın son adetinin ne zaman gerçekleştiği ile alakalı olarak değişim gösterebilir. Operasyon nedeniyle yaşanan stres ameliyattan sonra birkaç ay adet düzensizliğine yol açabilir. Ayrıca operasyondan sonra görülen her kanama âdet kanaması olarak değerlendirilmemelidir.

Çikolata kistin nedeniyle yaşanabilecek en ciddi şikâyetlerden biri gebe kalamamaktır. Çikolata kisti ameliyatından sonra hastanın gebe kalma şansı oldukça artar. Fakat gebe kalmak için bir zaman tahmin etmek mümkün değildir. Kist ameliyatla alındıktan sonra hasta henüz 20'li yaşlarında ise 6-12 ay boyunca kendiliğinden gebe kalması beklenir. Eğer hasta bekleme süresine rağmen gebe kalamamışsa yardımcı üreme tedavileri ile hastanın gebe kalması sağlanır. Hastanın yaşı 35'in üzerindeyse çikolata kisti ameliyatından sonra çok uzun süre gebe kalması için beklenilmeden direk tüp bebek tedavisiyle hastanın gebe kalması sağlanmalıdır. Çikolata kisti ameliyatlarından sonra gebe kalmak için uygulanan tüp bebek tedavisinin başarı oranı oldukça yüksektir.